Kendini Bilmek

İnsan kaynaklı sorunların temelinde insanın kendini bilmemesi yatar.
İnsanın kendini bilmesi, aynı zamanda varoluşun getirdiği insan gereksinimlerinin en temel belirleyicisidir.
İnsanın kendini bilme ve tanıma yolculuğu aynı zamanda kişinin kendi iç sesiyle mücadeleye girmesi ve kendini bağımlı kılan bir çok şeyden kurtulması demektir.
Altı’ncı yüzyılda yaşayan ve halkın kendini tanrılaştırdığı Yedi Bilge arasında yer alan Spartalı Khilon tarafından ilk kez Delfi’deki Apollon Tapınağı’na yazılmıştır bu sözler: “Kendini Bil.”

İlk bakışta ''Kendini bil'' farklı bir ifade gibi gelir insana. Oysa her insanın içinde bir çok parçanın bulunduğu ve bu parçalardan hangisini daha çok kullanılması gerektiğinin çoğu zaman farkına varmayız. . Bu nedenle kendini tanıma bir yerde bu parçaları anlama, güçlü ve zayıf yanlarının farkına varma uğraşıdır.
Kendini tanımak, öncelikle insanın iç dünyasıyla, başka bir deyişle kendisiyle iletişime geçmesidir.

“Ne olduklarını bilmeyenler, ne dediklerini de bilmezler.”
Paul Valery

İnsanoğlunun kendi dışındaki dünyayı anlamlandırabilmesi için önce kendini bilmesi gerekmektedir.
Ancak o zaman bütün varlıkların anlamı ve amacı konusunda derinlikli bir bakış açısına sahip olur.
Kendini bilmek aynı zamanda, insanlarla güçlü iletişim kurmayı sağlıyor ve olayların, dünyanın farkında olup bunları doğru değerlendirme bilgeliği katıyor. Çünkü, insan tek başına medeniyet ve kültür oluşturamaz.

Bunun yanında, kendini bilmeyen insan, herşeyi bildiğini sanır, bilmediği konularda ahkam kesilir.
Sokrates: ''Bildiğim tek bir şey var, o da hiçbir şey bilmediğimdir'' derken, aslında hayatın anlamıyla ilgili sağlam bir kavrayıştan bahseder.
Kendini bilen insanın akılla bağlantılı bir eylemi vardır. Kendine özgü bir canlı olmanın da ötesine geçerek insanca yaşama anlam katar buda haddini bilme, bilgi sahibi olma ve yürekliliktir. Bu olumlu özelliklerin varlığıyla belli bir zihinsel olgunluğa erişince insan, sahip olunan bilgileri anlamlı ve sağlıklı kullanma, yaşamı doğru ve anlamlı bir şekilde yorumlayabilme bilgeliğine de ulaşmış oluyor. Hayatın anlamına da derinlikli bir bakış açısı kazandırıyor.

Kendini bilmenin yaratacağı bilgeliği anlatan Fars dörtlüğünde ki derinliği görmemek mümkün mü ?

''- ki, bilmiyor ama biliyor bilmediğini; çocuktur, onu eğitin/yetiştirin.
- ki, bilmiyor ama bilmiyor bilmediğini; cahildir, ondan uzak durun.
- ki, biliyor ama bilmiyor bildiğini; uykudadır, onu uyandırın.
- ki, biliyor ama biliyor bildiğini; bilge kişidir, onu izleyin.''

Dünyanın en büyük temel sorununun, insanın kendini bilmemesinden kaynaklanan bilgisizlikten ve bilgiye duyulan ilgisizlikten kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Bunun yanında, 21. yüzyıl insanın en büyük sorunu ekosistemin çökmesine neden olacak, kontrolsüz teknolojinin yine kendini bilmeyen insanın elleriyle, insanin doğayla ilişkisinin bozulmasına aynı zamanda insanın insanla olan ilişkisini de olumsuz yönde etkilenmesine neden olmaktadır.
Bunun yanında, bencil, kibirli ve daha çok sahip olmak arzusu insanın kendini bilmesinin önüne geçti.

Savaşları, çatışmaları, ayrımları çıkaran insandır. Silahları, bombaları üreten, mayınları döşeyen de insan. Hükmeden, sömüren, zulmeden, haksızlık yapan da insan.
Bizler, kimliği sadece insan olanlar; okuyacağız, düşüneceğiz ve düşüncelerimizi aktarmaya çalışacağız. Kendini bilmeye, bulmaya, yetiştirmeye çalışacağız. İnsanlık olarak amacımız; aydın, çağdaş, düşünen, sorgulayan, aklını kullanan, sevgi dolu, alçak gönüllü, çalışkan, erdemli birer birey olmaktır.

Yunus Emre'nin dizelerinde hayat bulan ''Kendini Bilmek'' deki hikmetin güzelliğine hayran olmamak mümkün mü?

''İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin
Ya nice okumaktır''

''İnsan niçin okur? Hem kendi, hem de başkalarının “hakkı”nı bilmek için. Yani “kul hakkını ve sınırlarını” bilmek için. Bu, Tanrı’nın da insanlardan isteğidir. Gönül dünyasında da, toplum yaşayışında da düzen ve huzur böyle sağlanacaktır. İnsan okuyor ama “hak-hukuk” bilmiyorsa, kul hakkı yiyorsa her şey boştur. Kuru, işlevsiz bilgi yüklemesidir yapılanlar.''

Kendini bilmeyen, hatta aramayan kişi, yaşamını da boşa geçirmiş, eserini verememiş ve kendini gerçekleştirememiştir. İnsanın hayattaki en büyük başarısı kendini bilmesidir.

Olcay Kasımoğlu